مدیریت مالی، کتاب‌های راه پرداخت
بازی صنایع ناشناس / چگونه با استفاده از نسبت‌های مالی عملکرد شرکت‌ها را تحلیل کنید
چقدر به تحلیل عملکرد با استفاده از نسبت‌های مالی تسلط دارید؟ برایتان یک چالش داریم تا مهارت‌های خودتان را محک بزنید.
برای اینکه به شما کمک کنیم بینش مالی به دست آورید، می‌خواهیم یک بازی انجام دهیم. این بازی با ایجاد درک نسبت به نحوه استفاده از ارقام برای ارزیابی عملکرد یا همان فرایند حیاتی تحلیل مالی، دنیای مالی را معرفی می‌کند. تحلیل مالی به برخی از اساسی‌ترین پرسش‌هایی پاسخ می‌دهد که متخصصان امور مالی (مدیران ارشد مالی، مدیران، سرمایه‌گذاران و بانکداران) باید پاسخ دهند؛ پرسش‌هایی که به اساس عملکرد، ماندگاری و پتانسیل یک شرکت مربوط هستند. تحلیل مالی بسیار گسترده‌تر از حسابداری است.
با استفاده از نسبت‌ها در این بازی درک می‌کنید که با مقایسه ارقام به روشی متداول می‌توانید نسبت به منابع عملکرد بینش کسب کنید.
چطور بفهمیم از وام‌دادن به یک شرکت متضرر نمی‌شویم؟ سهام‌دار یک شرکت بودن چقدر از لحاظ مالی ارزشمند خواهد بود؟ این شرکت چقدر ارزش ارائه می‌کند؟ صرفا با نگاه‌کردن به یک رقم به‌صورت مجزا نمی‌توان به هیچ‌کدام از این پرسش‌ها پاسخ داد. نسبت‌ها امکان مقایسه ارقام را به روشی متداول فراهم می‌کنند و ارقام در ظاهر بی‌معنی را معنی‌دار می‌کنند. در بستر این بازی صرفا با توجه به مجموعه‌ای از نسبت‌ها، ۱۴ شرکت پیشگام را شناسایی می‌کنید. بعد از اینکه فهمیدید چطور می‌توان با نسبت‌ها صنایع را از یکدیگر تشخیص داد، با استفاده از این دانش تازه می‌بینید که چطور می‌توان از ارقام برای خلق روایتی از موفقیت‌ها و شکست‌های شرکت‌ها استفاده کرد.
بیایید بازی را شروع کنیم!
سر درآوردن از ارقام
در جدول ۱ مجموعه‌ای از نسبت‌های مربوط به عملکرد ۱۴ شرکت واقعی صنایع گوناگون در سال ۲۰۱۳ ارائه و به‌صورت ستونی مرتب شده‌اند. توجه کنید که هویت شرکت‌ها عمدا پنهان شده است. بازی همین است، با جفت‌کردن هر کدام از ستون‌های ارقام با شرکت مربوطه، بینش مالی به دست می‌آورید.
جدول ۱ به سه بخش افقی تقسیم شده است. بخش اول توزیع دارایی‌های هر شرکت را نشان می‌دهد که شامل دارایی‌های نقدی، تجهیزات و موجودی کالای آن می‌شود. بخش دوم نشان می‌دهد که این شرکت‌ها چطور دارایی‌هایشان را تامین مالی می‌کنند که ممکن است از طریق دریافت وام یا جذب سرمایه از صاحبان و سهام‌داران یا هر دو مورد باشد. بخش پایانی مجموعه‌ای از نسبت‌های مالی است که عملکرد را ارزیابی می‌کنند که مستلزم بررسی عمیق‌تری نسبت به آنچه به شرکت تعلق دارد و نحوه تامین مالی این خریدهاست. گاهی اوقات به نظر می‌رسد متخصصان مالی همه ارقام را بر یکدیگر تقسیم می‌کنند تا ما را گیج کنند، اما این‌طور نیست. نسبت‌ها تفسیر را امکان‌پذیر می‌کنند؛ چراکه ارقام به‌تنهایی بی‌معنی هستند (برای مثال آیا یکصد میلیون دلار سود خوب است یا بد؟ فقط با مقایسه این رقم با درآمد یا رقمی دیگر است که می‌توان پاسخ این پرسش را فهمید).
صنایع و شرکت‌های مربوط به این تمرین را در جدول ۲ مشاهده می‌کنید. همان‌طور که می‌بینید شرکت‌های پیشگام صنایع مختلف انتخاب شده‌اند.
در جدول ۱، ۴۰۶ عدد وجود دارد که می‌تواند تا حدی مرعوب‌کننده باشد. شاید اکنون بسیاری از این ارقام منطقی به نظر نرسند. نترسید! به‌سرعت معنای ۲۸ عدد را توضیح می‌دهم، ارقام «۱۰۰» ردیف‌های روبه‌روی «کل دارایی‌ها» و «کل تعهدات و حقوق صاحبان سهام» نشان‌دهنده مجموع هر کدام از ستون‌ها در دو بخش اول هستند. این شرکت‌ها اندازه یکسانی ندارند؛ بلکه این ارقام درصدهایی هستند که توزیع دارایی‌ها و منابع تامین مالی را نشان می‌دهند. در نتیجه اگر مجموع ارقام این دو بخش را گرد کنیم، ۱۰۰ می‌شوند.
جدول ۳ برای کمک به شما در تحلیل‌تان تصویری کلی از ترازنامه‌ای با داده‌های مربوط به استارباکس (یک خرده‌فروشی زنجیره‌ای جهانی) در سال ۲۰۱۷ ارائه می‌کند. سمت «دارایی‌ها» (یا سمت راست) ترازنامه در جدول ۴ آن مواردی را فهرست کرده است که به استارباکس تعلق دارند و سمت «تعهدات و حقوق صاحبان سهام» (یا سمت چپ) نشان می‌دهد که این دارایی‌ها چطور تامین مالی شده‌اند. در ترازنامه شخصی شما لباس‌ها، ماشین لباسشویی، تلویزیون، خودرو یا خانه شما دارایی‌هایتان هستند. هر گونه بدهی که دارید تعهد محسوب می‌شود و بقیه حقوق صاحبان سهام هستند. حقوق صاحبان سهام و ارزش خالص دو عبارتی هستند که به جای یکدیگر به کار می‌روند. ما در ادامه از حقوق صاحبان سهام استفاده می‌کنیم.
نمونه صورت سود و زیان از گزارش سال ۲۰۱۷ استارباکس
برای ارزیابی عملکرد بر اساس نسبت‌های بخش سوم، از صورت‌های سود و زیان استفاده می‌کنیم که فعالیت‌های جاری شرکت را منعکس می‌کنند. جدول ۴ تصویری کلی از یک صورت سود و زیان با داده‌های مربوط به استارباکس در سال ۲۰۱۷ ارائه می‌دهد. صورت‌های سود و زیان نشان می‌دهند که چطور شرکتی بعد از در نظر گرفتن همه درآمدها و هزینه‌هایش به سود خالص دست می‌یابد، همان‌طور که شما برای اینکه بفهمید چقدر می‌توانید پس‌انداز کنید، درآمدتان و هزینه‌هایتان (مثل خوراک، مسکن و غیره) را در نظر می‌گیرید.
بخش زیادی از امور مالی بررسی مشتی عدد و رقم و رسیدن به نکات جذاب در مورد آنهاست. با اطلاعات کمی که در مورد نسبت‌های جدول ۱ دارید، در مورد این ارقام چه فکری می‌کنید؟ شاید کنجکاو باشید چرا برخی ارقام با سایرین تفاوت زیادی دارند. اگر این‌طور است، چه عالی! بسیاری از تحلیل‌های مالی این‌طور شروع می‌شوند که به مجموعه‌ای از ارقام نگاه می‌کنید و فکر می‌کنید جالب هستند. بهترین گام اول هنگام بررسی مجموعه گسترده‌ای از داده‌ها این است که به‌دنبال مقادیر کرانی بگردید و بعد ماجرایی برای این ارقام بسازید.
حالا دوباره نگاهی به جدول‌ها بیندازید و این چالش را شروع کنید و نام شرکت‌ها را به ترتیب از A تا N بگویید. جواب این سوال را در کتاب «فایننس چگونه کار می‌کند» می‌توانید مطالعه کنید.
