انقلاب خدمات مالی

این کتاب به بررسی تأثیر بلاکچین بر درک ما از پول، بانک و بازارهای مالی می‌پردازد. در فصل یک، ۹ تحول عمده در سیستم مالی جهانی را در زمینه‌های احراز هویت و قوانین ضدپول‌شویی، خدمات حساب جاری و انتقال پول، پس‌انداز و واریز پول، وام و حساب‌های اعتباری، بورس و خریدوفروش سهام، بازارهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر و اوراق بهادار، مدیریت ریسک و بیمه، تحلیل مالی، حسابداری و گزارش‌دهی مالی را بررسی می‌کنیم. فهرست بلندبالایی است!

در فصل ۲، «مایکل کیسی» دیدگاهش را از اقتصاد توکنی بیان می‌کند. توکنی مانند بیت‌کوین نشان‌دهنده کمیابی دیجیتال است؛ محدود، تغییرناپذیر، غیرقابل‌انعطاف. آن هم در یک سیستم مالی جهانی که کالاهای دیجیتالی؛ فراوان، تکراری و سازگار هستند. علاوه بر این، توکن‌ها پول قابل برنامه‌ریزی هستند که می‌توانند به‌طور بالقوه مدیریت داخلی منابع مشترک را اتوماسیون کنند. مایکل معتقد است که «این پولی با کاربردی پویاست»؛ نه فقط یک واحد مبادله‌ای، بلکه وسیله‌ای برای دستیابی به اهداف جامعه و رویکردی کاملاً جدید برای مدیریت اقتصاد دیجیتالی‌شده و دیجیتالی‌شونده ماست. با توکن‌های دیجیتالی محدود، جوامعی که به تولید ارزش علاقه دارند، می‌توانند ارزش‌های مشترک خود را در این توکن‌ها قرار دهند و از آنها به عنوان ابزاری برای این ارزش‌ها استفاده کنند.

فصل سوم در رابطه با کلاهبرداری ICO است. نویسندگان فصل ۳ به‌دنبال پیامدهای نظارتی سیستم‌های مبتنی بر بلاکچین هستند که برخی از آنها اکوسیستم‌هایی مانند بیت‌کوین و اتریوم و برخی دیگر به‌عنوان برنامه‌های توزیع‌شده شناخته می‌شوند. ICO برخی نقطه‌ضعف‌های عرضه اولیه عمومی (IPO) را ندارد، اما چالش‌های خاص خودش را دارد. برجسته‌ترین این چالش‌ها در مجله وایرد «کلاهبرداری محض» نام گرفت که «پرودیوم» (Prodeum) یکی از آنها بود. این ارز در یک روز پنجشنبه ظاهر شد، تقریباً پولی به دست نیاورد و دوشنبه بعدی همراه با وب‌سایت، بیانیه مطبوعاتی و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی‌اش ناپدید شد.

در فصل ۴، باب تاپ‌اسکات توضیح می‌دهد که چگونه دفاترکل توزیع‌شده با نشستن بر جای سیستم‌های پیچیده برقراری ارتباط و هزینه‌های اضافی و تأخیرها در هر مرحله از فرایند پرداخت، تصفیه‌حساب و تسویه‌حساب را به‌طور چشم‌گیری بهبود می‌بخشند. با استفاده از فناوری بلاکچین، اثبات‌های ریاضی به جای انسان‌های جایزالخطا یا بعضاً فاسد، یک نسخه واحد از حقیقت را ارائه داده و اعتماد کاربران را به سیستم تقویت می‌کند. علاوه بر این، کاهش چشم‌گیر هزینه‌ها، قابلیت پرداخت خرد و زیرساخت موبایلی به یک میلیارد نفری که از خدمات بانکی محروم هستند، کمک می‌کند تا در اقتصاد جهانی مشارکت کنند.

در فصل ۵، امکان تغییراتی که بلاکچین در نحوه ثبت، ذخیره و مدیریت اطلاعات (نه لزوماً مالی) ایجاد ‌می‌کند، بررسی می‌‌شود؛ آن هم  با نگاهی عمیق و موشکافانه در موارد استفاده دولتی. بیش از هر زمان دیگری در تاریخ بشریت، شهروندان انتظار دارند که شنیده شوند و در جریان قرار گیرند. در واقع، می‌خواهند به جای دریافت‌کنندگان منفعل، همکارانی فعال باشند. آنها انتظار دارند مقامات منتخب، بودجه مالیاتی را عاقلانه خرج کنند. فناوری بلاکچین تحقق این اهداف را ممکن می‌کند. در این فصل، آنتونی ویلیامز به روش‌های ساده‌سازی و بهبود خدمات دولت از طریق یک دفتر دیجیتال واحد برای همه حساب‌های دولتی می‌پردازد. او سیستم دفترکل فعلی کانادا را ارزیابی می‌کند، آن را با بهترین روش‌ها در کشورهایی مانند استونی و سوئد مقایسه می‌کند و یک راه‌حل مبتنی بر بلاکچین ارائه می‌دهد. البته نتایج این تجزیه‌وتحلیل راه‌حلی ساده و شیرین نیست. آنتونی چالش‌های مربوطه و هزینه‌های اجرایی، از جمله مدیریت ریسک و ارتباط با سیاست‌ها و رویه‌های موجود را نیز بیان می‌کند.

فصل آخر این کتاب یادآور سخنان «لوئیس دی براندیس»، قاضی دادگاه عالی ایالات متحده است: «می‌گویند نور خورشید بهترین ماده ضدعفونی‌کننده است.» به بیان دیگر شفافیت برای عملکرد قوی بازارها، شرکت‌ها و دولت‌ها حیاتی است. ابهام ترازنامه انرون (Enron) و بحران مسکن ایالات متحده را در نظر بگیرید؛ مورد اول به بزرگ‌ترین شکست کسب‌وکار تا زمان خود، تعطیلی یک شرکت حسابداری مشهور با ۸۵ هزار شغل ازدست‌رفته و محکومیت چندین مدیر مجموعه منجر شد و دومی سقوط بازار در سال ۲۰۰۸ را رقم زد. امروز تریلیون‌ها دلار از انواع کمبود بودجه – که برخی کارشناسان مقدار آن را بسیار بالاتر تخمین می‌زنند – باعث چنان سقوط اقتصادی خواهد شد که بحران ۲۰۰۸ در مقابل آن مثل یک پیش‌لرزه به نظر خواهد رسید.

به همین دلیل شفافیت یکی از مهم‌ترین مزایای بلاکچین است. بلاکچین اگر چنین ابهاماتی را غیرممکن نکند، حداقل تا حدی دشوار می‌کند که غیرممکن به نظر برسند. ساده‌ترین مثال این است که دو نفر نمی‌توانند مالکیت یک دارایی را ادعا کنند؛ چراکه دفترکل اجازه این کار را نخواهد داد. این قسمت بعدی سخنان براندیس را به خاطر می‌آورد: «چراغ برق کارآمدترین پلیس است.» نویسنده فصل، «آندریاس پارک»، استاد فایننس در دانشکده مدیریت «روتمن» است. او بازارهای سهام را مطالعه می‌کند و به نهادهای نظارتی در مورد تأثیر اقتصادی فناوری در صنایع مالی مشاوره می‌دهد. در فصل آخر، او توضیح می‌دهد که شفافیت یک انتخاب طراحی است و برای افشای عمومی حتی در بلاکچین‌های مجوزدار استدلال می‌آورد. مباحث وی قانع‌کننده و قابل تأمل است؛ خصوصاً برای کسانی که  گزینه‌های طراحی بلاکچین عمومی/خصوصی خود را می‌سنجند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، این کتاب پیش‌نمایشی از آینده نزدیک خدمات مالی، بازارها و پول است. بلاکچین صنعتی جهانی و آماده تحولی عظیم است که استارت‌آپ‌های بلاکچین در سراسر دنیا همه جنبه‌های آن را هدف قرار داده‌اند. اکنون زمان به کالایی کمیاب بدل شده‌ است. «رابرت شیلر»، برنده جایزه نوبل، می‌گوید: «تردید اغلب مانند تعویق است. ممکن است کسی شک‌وتردیدهای مبهمی داشته باشد و احساس کند باید همه‌چیز را بررسی کند. در این شرایط، سایر مسائل در اندیشه وی نفوذ می‌کند و تصمیمی اتخاذ نمی‌شود.» در این زمینه ایده‌ها و فرصت‌هایی کاربردی برای هر رهبر پیشرویی که با دیدی باز به آینده می‌نگرد، وجود خواهد داشت.