منظور از ایجاد ارزش چیست و چگونه میتوانیم ارزش ایجاد کنیم؟ بیایید با بررسی دو نمونه غیرعادی بهتر درک کنیم که چطور میتوان ارزش ایجاد کرد یا آن را از بین برد. در مورد ایجاد ارزش بیایید عملکرد قیمت سهام اپل را در ۳۰ سال گذشته بررسی کنیم (شکل ۱ را ببینید).
همانطور که در این نمودار میبینید، اپل در بیشتر دورانی که شرکت سهامی عام بوده، ارزش زیادی برای سهامداران ایجاد نکرده است. این شرکت وجود داشته، اما انگار برای سهامداران وجود نداشته و هرچند تلاش زیادی برای رقابت با آیبیام و مایکروسافت کرده، اما در عمل در ایجاد ارزش پیشرفت خاصی نداشته است.
البته از اوایل دهه ۲۰۰۰ تغییر چشمگیری را در وضعیت این شرکت مشاهده میکنیم. اپل خلق ارزش را آن هم به صورت گستردهای شروع کرده است. اپل در نیمه سال ۲۰۱۸ بیش از یک تریلیون دلار ارزش داشت. چه تغییری حاصل شده بود؟ اپل چه کار متفاوتی انجام داده بود که سرنوشتش را تغییر داد؟ پاسخ کوتاه این است که این شرکت نسل جدیدی از محصولات شامل آیپاد، آیفون و آیپد تولید کرد، اما پرسش بهتر این است که چرا تولید آیفون باعث شد اپل ارزش ایجاد کند، در حالی که سالها تولید کامپیوترهای مکینتاش چنین نتیجهای را در پی نداشت؟
حال بیایید در مورد از بین بردن ارزش، نمودار قیمت سهام شرکت لوازم آرایشی آوان پروداکتس را از ژانویه ۲۰۰۹ تا اکتبر ۲۰۱۸ بررسی کنیم (شکل ۲ را ببینید).
آوان در طول این دوره ۹ساله ۹۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. چرا؟ بدیهی است ناکامیهایی در نوآوری و ایجاد مدل کسبوکار پایدار وجود داشته، اما چطور ممکن است شرکتی با چنین سرعتی مقدار زیادی ارزش از دست بدهد؟
این دو مثال از صعود و سقوط شدید ارزش دو درس به همراه دارند؛ درس اول این است که خلق ارزش به هیچوجه ساده و سرراست نیست. درس دوم و حقیقت تلخ این است که مقوله فایننس دشوار است و بهترین تحلیلگران سهام و سرمایهگذاران هم گاهی اوقات اشتباه میکنند. آوان سالهای زیادی بسیار بیشتر از اندازه واقعیاش ارزشگذاری شده بود و وقتی سرمایهگذاران متوجه اشتباهشان شدند، قیمت سهام این شرکت سقوط کرد تا ارزش دقیقتر آن را بازتاب دهد.
در فصل چهارم کتاب «فایننس چگونه کار میکند» میتوانید با موشکافی ببینید که شرکتها چگونه میتوانند ارزش ایجاد کنند و آن را به حداکثر برسانند. این فصل یکی از دشوارترین بخشهای کتاب است و در انتهای این بخش از کتاب آمادگی پیدا میکنید تا با تلفیق مفاهیم مربوط به جریان نقدی آزاد با مفاهیم هزینه سرمایه، بازده مورد انتظار و ریسک به فرایند ارزشگذاری بپردازید.